Nieświeży oddech? Halitoza i jej przyczyny!

Nieprzyjemny zapach z ust - przyczyny i zapobieganie

Nieświeży oddech czyli inaczej halitoza to krępująca, a zarazem powszechna przypadłość. Nieprzyjemny zapach z ust bardzo często zaczyna się od niedostatecznej higieny jamy ustnej, ale nie zawsze. Jego przyczyny mogą być bowiem o wiele bardziej złożone.

Halitoza - geneza problemu

Pierwsze doniesienia o halitozie czyli nieświeżym oddechu ( z łac. fetor ex ore) pochodzą już z czasów biblijnych i zostały opisane w Księdze Hioba. To zatem najlepszy dowód na to, że człowiek od stuleci boryka się z tym nieprzyjemnym dla niego i otoczenia problemem. Co sprawia, że w XXI wieku nadal ponad 80 % Polaków cierpi z powodu okresowo pojawiającego się nieprzyjemnego zapachu z ust, a 25% populacji żyje z tym problemem na co dzień?

Przyczyny występowania nieprzyjemnego zapachu z ust możemy podzielić na te pochodzenia miejscowego (związane z niedostateczną higieną jamy ustnej) oraz wynikające ze współtowarzyszących chorób ogólnych. Jak się domyślacie ja skupię się przede wszystkim na pierwszej grupie przypadków i podpowiem Wam jakimi artykułami do higieny jamy ustnej możecie się wspierać z walce z halitozą. W przypadku drugiej grupy przyczyn postaram się nieco naświetlić Wam sprawę i przekierować do ludzi bardziej kompetentnych w temacie.

Nieprawidłowa higiena jamy ustnej przyczyną nieprzyjemnego zapachu z ust

W 90% przypadków źródłem halitozy jest nieprawidłowo przeprowadzana higiena jamy ustnej. W tym miejscu od razu chcę Wam powiedzieć, że maskowanie problemu silnie odświeżającymi pastami, płukankami czy spray’ami nie przyniesie efektu. OK, one mogą stanowić wsparcie, ale tak jak nie przyniesie efektu nawilżający krem nałożony na twarz z makijażem albo wosk, którym potraktujemy brudną karoserię samochodu, tak i odświeżający spray nie zniweluje nieświeżego oddechu – nie ma takiej opcji. Dlaczego?

Otóż wyobraźmy sobie, że na powierzchni zębów przez dłuższy czas zalega płytka bakteryjna (która de facto będzie prowadziła do rozwoju próchnicy czy kamienia nazębnego, ale teraz nie o tym). Bakterie, które się w niej znajdują w trakcie swojej przemiany metabolicznej wytwarzają lotne związki siarki. To właśnie one odpowiadają za brzydki zapach, który wydostaje się z naszych ust. Pamiętacie zapach siarki z lekcji chemii? Jeśli pamiętacie to już nic więcej w temacie tego zapachu pisać nie muszę.

Przyczyny nieświeżego oddechu

Skoro tyle mówi się o tym, że nieświeży oddech to konsekwencja niewłaściwej higieny jamy ustnej to pewnie każdemu z Was od razu nasuwa się pytanie co zrobić aby tak nie było. Jest kilka podstawowych punktów

Oczyszczanie języka

Mało kto podczas codziennego mycia zębów pamięta o tym, żeby czyścić język. Ba! Są osoby, które nie mają świadomości, że należy to robić. A przecież język i pokrywający go biały nalot to prawdziwy raj dla bakterii. Co na nim znajdziemy? Resztki pokarmowe, bakterie właśnie oraz obumarłe komórki nabłonka jamy ustnej – nieświeży oddech gotowy. Właśnie dlatego gdy w sklepie HappyDental pojawia się Klient z halitozą pierwszą rzeczą, z którą wychodzi jest skrobak do języka. Dlaczego skrobak, a nie mycie języka szczoteczką? Po pierwsze dlatego, że chcemy usunąć osad i bakterie z języka, a nie wcisnąć je głębiej pomiędzy brodawki językowe. Po drugie, język należy czyścić posuwistym ruchem od jego nasady do końca, a gwarantuję Wam, że jeśli ktoś czyści język szczoteczką to robi to w obu kierunkach, przez co wpycha bakterie do gardła. Po trzecie, z włosia szczoteczki bardzo trudno będzie usunąć bakterie i uniknąć ponownego wprowadzenia ich do jamy ustnej. Krótko mówiąc mycie języka szczoteczką do zębów jest po prostu nieskuteczne.

Pielęgnacja dziąseł

Niedbałe szczotkowanie zębów i linii dziąseł może prowadzić do odkładania się płytki nazębnej, która po zmineralizowaniu przekształca się w twardy kamień nazębny (do usunięcia wyłącznie w gabinecie stomatologicznym). Pojawia się on szczególnie w rejonach przyszyjkowych i stanowi punkt wyjścia dla zapalenia dziąseł i paradontozy. Drobnoustroje, które uczestniczą w obydwu tych zjawiskach zazwyczaj należą do grupy beztlenowców i podczas swoich procesów życiowych wytwarzają merkaptan metylu – substancję, która odpowiada za gnilną składową nieświeżego oddechu. Jak sobie pomóc? Przede wszystkim dokładnie szczotkować zęby. Miękka szczoteczka i właściwa technika szczotkowania (zalecaną przez stomatologów jest metoda roll) będą tu kluczem do sukcesu. Warto też wspomagać się szczoteczką jednopęczkową. Możecie doczyszczać nią linię dziąseł, powierzchnie językowe zębów i wszystkie miejsca gdzie trudno dotrzeć klasyczną szczotką. Nie zapominajcie również o przestrzeniach międzyzębowych. Tutaj przydatne będą nici dentystyczne, szczoteczki międzyzębowe oraz (mój ulubiony) irygator.

Ubytki

Głębokie ubytkami próchnicowe, zgorzel miazgi, a także stany zapalne i ropne jamy ustnej również stanowią podłoże nieświeżego oddechu (wtedy oddech ma specyficzny słodkawo-gnilny zapach wywołany obecnością bakterii pałeczki ropy błękitnej). W tym przypadku poza nienaganną higieną jamy ustnej pamiętać należy również o regularnych wizytach u stomatologa.

Kserostomia - suchość jamy ustnej

O tym, jak ważna jest funkcja śliny w dbaniu o zdrowie jamy ustnej oraz całego organizmu pisałyśmy na blogu już nie raz. Jej niedobór lub spadek jakości sprawiają, że dochodzi do zaburzenia flory bakteryjnej, co (pisząc w bardzo dużym skrócie) może powodować m.in. nieświeży oddech. Kserostomia, jej przyczyny, skutki i sposoby na rdzenie sobie z suchością jamy ustnej to temat tak szeroki, że na pewno już niebawem powstanie o niej osobny wpis. Dzisiaj pisząc w kontekście halitozy chciałabym jedynie zwrócić Waszą uwagę na to, że samo nawilżenie może nie wystarczyć aby zniwelować nieświeży oddech. Potrzebne będzie działanie nastawione na przywrócenie odpowiedniej gospodarki bakteryjnej w jamie ustnej. Warto szukać wówczas preparatów, które Wam w tym pomogą, takich jak, np. linia Oral7 Moisturising.

Inne schorzenia jamy ustnej

Nieświeży oddech może być spowodowany zmianami na błonie śluzowej jamy ustnej, takimi jak afty, nadżerki i owrzodzenia. Te dolegliwości mogą łączyć się również z poprzednim punktem, ponieważ często są one związane z infekcjami wirusowymi, np. Herpes Simplex (wirus opryszczki) lub wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, który w swej odmianie atakującej narządy rodne odgrywa kluczową rolę w powstawaniu raka szyjki macicy.

Kiedy pomocy powinniśmy szukać u laryngologa?

Poza przyczynami związanymi z niewłaściwą higieną jamy ustnej na nieświeży oddech mogą wpływać procesy zapalne w obrębie migdałków, gardła oraz zatok przynosowych. Tutaj na pierwszy plan wybija się przebyta angina. Powoduje ona powstanie niewielkich kraterów na powierzchni migdałków, w których mogą gromadzić się resztki pokarmowe. Wówczas pomimo idealnej higieny jamy ustnej możemy mieć do czynienia z brzydkim zapachem z ust. Jeśli natomiast oprócz halitozy występuje u Ciebie także ból głowy nasilający się przy pochylaniu, katar, gorączka oraz tkliwość uciskowa okolicy zatok to znak, że cierpisz na zapalenie zatok. W takiej sytuacji należy niezwłocznie udać się do laryngologa, który zastosuje właściwą terapię antybiotykową.

Do innych chorób ogólnych powodujących powstanie przykrego oddechu należą:

• cukrzyca – przy spadku poziomu cukru we krwi pojawia się tzw. ketonowy oddech, zapachem przypominający słodką woń zgniłych jabłek,
• niektóre postaci niewydolności nerek – wydychane powietrze pachnie podobnie do moczu,
• obecność uchyłków w przełyku,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• zaawansowana niewydolność wątroby – zapach z ust przypomina odór rozkładających się ryb,
• choroby nowotworowe takie jak rak krtani, gardła, płuc lub przełyku,
• gruźlica i zapalne choroby płuc,
• depresja, stany nerwicowe, stres.

Zdziwienie w tym zestawieniu może wzbudzać ostatnia pozycja dotycząca chorób natury psychicznej. W okresie np. przewlekłego stresu nasz organizm wytwarza m.in. kortyzol i adrenalinę – hormony, które mają pobudzać i mobilizować nasze ciało. W takiej wymagającej sytuacji oprócz przyspieszenia akcji serca i wzrostu ciśnienia, spada także poziom wydzielania śliny. Wracamy zatem do tego o czym pisałam wcześniej czyli zaburzonej flory bakteryjnej w jamie ustnej i… nieświeżego oddechu.

Dieta i nawyki a nieświeży oddech

Nieświeży oddech u osób palących papierosy lub nadużywających alkoholu to norma, ale czy wiedzieliście, że po spożyciu cebuli i czosnku ich intensywny zapach może utrzymywać się w ustach nawet do 20 h, pomimo szczotkowania i nitkowania zębów? Znajduje się w nich bowiem substancja zwana allicyną, która po jedzeniu wchłania się ze śluzówki jamy ustnej do krwioobiegu, a następnie przez transport pęcherzykowy płuc wtórnie pojawia się w wydychanym powietrzu.Także nieprzemyślana, drakońska dieta (1000 kcal dziennie i mniej) lub głodówka mogą powodować nieświeży oddech. Dlaczego? Otóż często doprowadzają one do odwodnienia organizmu i zmniejszenia wydzielania śliny, a co się dzieje przy niedoborze śliny już wiemy…

Jak zwalczyć nieświeży oddech?

Gdy chcemy raz na zawsze pozbyć się problemu nieświeżego oddechu, musimy najpierw określić jego źródło i zwalczyć jego podstawową przyczynę. Oczywiście, doraźnie możemy wspomagać się tabletkami, spray’ami czy odświeżającymi, antybakteryjnymi płukankami do ust. Pamiętajcie jednak, że tak jak wspominałam na początku będą to jedynie działania tymczasowe. Nie wpłyną na rozwiązanie problemu, a po prostu go zamaskują.