Odsłonięte szyjki zębowe

Odsłanianie się szyjek zębowych związane jest z recesją (obniżaniem się) dziąseł. Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. Do najczęstszych należą: przewlekłe stany zapalne dziąseł, niewłaściwa higiena jamy ustnej (nieusuwane złogi kamienia nazębnego, szorowanie zębów), a także wady zgryzu czy niewłaściwa dieta. Przesuwanie się brzegu dziąsła w stronę korzenia zęba powoduje odsłonięcie obszaru, w którym jego korona łączy się z jego korzeniem, czyli szyjki zęba.

Przyczyny odsłoniętych szyjek zębowych

Po pierwsze należy jasno i wyraźnie zaznaczyć, że cofanie się dziąseł i spadek ich sprężystości nie jest zjawiskiem normalnym w żadnym wieku. Odsłonięte szyjki zębowe nie pojawiają się więc samoczynnie, a ich podstawą najczęściej jest niewłaściwa higiena jamy ustnej oraz brak regularnych wizyt u stomatologa. Niedokładne oczyszczanie powierzchni szkliwa z gromadzącej się na niej płytki bakteryjnej, pomijanie przestrzeni międzyzębowych, zalegające złogi kamienia nazębnego. Wszystkie te aspekty wpływają na powstawanie stanów zapalnych dziąseł. Bagatelizowane lub niezauważone zapalenia dziąseł prowadzą do ich rozwoju i przekształcenia się w zapalenia przyzębia. Tak zaawansowane stadium choroby skutkuje ubytkiem kości, obnażaniem części korzenia oraz w skrajnych przypadkach rozchwianiem zębów i ich utratą. Dlatego tak ważnym jest reagowanie na odsłanianie się szyjek zębowych oraz podjęcie właściwych środków dla poprawy sytuacji.

Paradoksalnie problem wywołać może nie tylko niedostateczne oczyszczanie jamy ustnej, ale również zbyt intensywne szczotkowanie zębów. Twarda szczoteczka, wysoko abrazyjna, wybielająca pasta, niewłaściwa technika szczotkowania i zbyt mocne dociskanie szczoteczki do powierzchni szkliwa to bardzo prosta droga do uszkodzenia brzegu dziąsła, a następnie utraty jego tkanek. Obecnie w dobie pogodni za śnieżnobiałym uśmiechem pojawia się coraz więcej bardzo ściernych preparatów, które wielu z nas stosuje bez zastanowienia. Podobnie wygląda sytuacja z domowymi sposobami wybielania zębów. Soda oczyszczona, kwasek cytrynowy, rozkruszone tabletki z węglem nie są sprzymierzeńcami zdrowia dziąseł. Warto więc mieć świadomość, że takie działanie może również skutkować recesją dziąseł i odsłanianiem się szyjek zębów. 

Dlaczego przy odsłoniętych szyjkach zębowych pojawia się nadwrażliwość?

Szyjka zęba to również miejsce połączenia szkliwno-cementowego. Zarówno szkliwo, jak i cement są twardymi tkankami zęba, które osłaniają znajdującą się głębiej zębinę. Wyróżniamy 3 rodzaje połączenia szkliwno-cementowego.

1. Szkliwo nachodzi na cement - jest to opcja idealna, ponieważ zębina, w której znajdują się kanaliki prowadzące do unerwionej miazgi jest osłonięta i nie odbiera bodźców z zewnątrz. Takie połączenie występuje w ok. 60% przypadków.
2. Szkliwo styka się z cementem - w tej wersji zębina również jest osłonięta, jednak przez cieńszą warstwę "ochronną" na styku szkliwa i cementu może dochodzić do sporadycznej nadwrażliwości (ok. 30% przypadków).
3. Występuje przerwa pomiędzy szkliwem, a cementem - taki przypadek dotyczy ok. 10% populacji i powoduje ekspozycję zębiny. W takiej sytuacji odsłonięte kanaliki sprawiają, że bodźce docierają do miazgi i powodują silny, przeszywający ból. Właśnie ta wersja głównie wpływa na powstanie nadwrażliwości towarzyszącej odsłonięciu szyjek zębowych.

Leczenie odsłoniętych szyjek zębowych

Leczenie odsłoniętych szyjek zębowych jest procesem, którego powodzenie zależy przede wszystkim od pacjenta. Podstawą działania jest usunięcie wszystkich czynników powodujących problem oraz zdecydowana poprawa higieny jamy ustnej.

Nie obejdzie się zatem bez wizyty w gabinecie stomatologicznym lub gabinecie higieny, której celem będzie przede wszystkim skontrolowanie stanu naszych zębów i dziąseł, a następnie dokładne oczyszczenie zębów ze złogów kamienia nazębnego (skaling i piaskowanie). Jeśli dodatkowo borykamy się ze stanem zapalnym dziąseł stomatolog lub higienistka mogą zalecić stosowanie preparatów zawierających chlorheksydynę (np. płukanki, takie jak: Eludril, Curasept, GUM ParoeX).

Następny krok to instruktaż higieny jamy ustnej, polegający na dobraniu odpowiednich narzędzi (miękka szczoteczka do zębów, nitka dentystyczna, szczoteczki międzyzębowe, irygator dentystyczny) oraz zaprezentowaniu sposobu w jaki należy z nich korzystać. Jest to świetny czas na dopytanie specjalisty o wszystkie intrygujące nas aspekty dbania o zdrowie zębów oraz rozwianie ewentualnych wątpliwości.

Pasta na odsłonięte szyjki zębowe

W przypadku odsłoniętych szyjek zębowych stosować możemy dwa rodzaje past. Pierwsza grupa to produkty poprawiające kondycję dziąseł i zapobiegające powstawaniu stanów zapalnych. Będą to więc pasty zawierające, np. chlorheksydynę, wyciągi ziołowe, witaminę E, kwas hialuronowy. Ich stosowanie ogranicza odkładanie płytki nazębnej, działa antybaketryjnie i przeciwzapalnie, a także łagodząco i regenerująco na miękkie tkanki przyzębia.

Druga grupa to natomiast pasty przeznaczone do zwalczania nadwrażliwości zębowej. Te produkty sprawdzą się u osób, które po odsłonięciu szyjek zębowych cierpią z powodu obnażenia zębiny, a co za tym idzie właśnie nadwrażliwości. Bardzo dobrze sprawdzą się wówczas preparaty zawierające hydroksyapatyt, fluor, azotan potasu czy wapń. Przykładami takich artykułów są: ApaCare, Biorepair Wrażliwe Zęby lub Vitis Sensitive.

Bardzo ważną kwestią w przypadku doboru pasty do zębów na odsłonięte szyjki zębowe jest jej współczynnik ścieralności (RDA). Nie powinien on być wyższy niż 50. Należy unikać zatem past intensywnie wybielających, a także tych zawierających wyraźne drobinki polerujące zęby.